-Шашны байгууллагууд “Монголын ирээдүй”-тэй тулж ажиллаж байна. Тэдэнд холбогдох байгууллагууд хяналт тавих бүрэн эрхтэй-
Прокурорын байгууллагаас анх удаа шашны байгууллагуудад шалгалт хийсэн байна. Ингэхдээ шашны байгууллагуудын үйл ажиллагааг төрийн бусад байгууллагуудтай хамтран шалгажээ. Төрийн бусад байгууллага гэдгийг тодруулвал, Нийслэлийн цагдаагийн удирдах газрын Гэр бүлийн хүчирхийлэл, хүүхдийн эсрэг гэмт хэрэгтэй тэмцэх хэлтэс юм. Тэд хамтарч шашны үйл ажиллагаа явуулах зөвшөөрөлтэй бүх газрыг шалгажээ. Гэхдээ зөвшөөрлийн хугацаагаа сунгуулаагүй зэрэг үндэслэлээр цөөнгүй шашны байгууллагууд шалгалтын ажиллагаанаас мултарсан байна.
Үүнээс өмнө тус шашны байгууллагууд нь шалгалт хийхээр очсон албан тушаалтныг байгууллагадаа нэвтрүүлдэггүй, холбогдох баримт, бүртгэл судалгааг гаргаж өгдөггүй байжээ.
ШАШНЫ БАЙГУУЛЛАГАД ХҮҮХДҮҮД АЖИЛЛАЖ, СУРАЛЦДАГ Ч ХЯНАЛТ АЛГА
Дээр дурдсанчлан шашны байгууллагуудад хүүхдүүд ажиллаж, суралцаж, хамрагддаг ч ямар нэгэн бүртгэл, хяналт байдаггүй нь ийнхүү шалгах үндсэн шалтгаан болсон байна.
Нийслэлийн хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулахаар улсын бүртгэлд бүртгүүлсэн шашны байгууллагуудаас хамгийн олон нь Христийн байгууллага аж. Албан ёсоор бүртгүүлсэн нь 155 гэхээр бусад шашны байгууллагуудаасаа хэд дахин олон байгааг харуулж байна. Зөвхөн Налайх дүүргээр жишээ авахад, тэнд шашны 30 байгууллага үйл ажиллагаа явуулдагаас христийн 24 сүм, буддын 3 дуган, исламын 3 сүм бүртгэлтэй байдаг. Энэ бол зөвхөн сүм, хийдийн тоо.
Харин одоо та бүхэнд хамрагддаг хүүдийн тоон судалгааг мөн л Налайх дүүргээр жишээ авч танилцуулъя.
Христийн “Хожмын үеийн гэгээнтэнүүд” сүмд 7-14 насны 10 хүүхэд,
“Мөнх амины ундарга” сүмийн цуглаанд 4-16 насны 30 хүүхэд,
“Итгэлийн өргөө” сүмийн цуглаанд сургуулийн насны 30 орчим хүүхэд эцэг, эхийн зөвшөөрөлгүй оролцдог. Түүнчлэн “Берлик мечит” казак үндэсний шашин соёлын төвд 30-50 хүүхэд хамрагддаг байна.
Шалгалтын явцад дийлэнх сүм, хийдүүдэд эцэг, эхийн зөвшөөрөлгүйгээр хүүхдүүд хамрагдаж, хичээллэж байжээ. Хичээл заадаг гэх боловч ерөнхий боловсролын сургууль болон багштай хамтран ажиллах гэрээгүй байсан гэх
Зарим сүм, хийдийн удирдлагуудаас хүүхдүүд эцэг, эхийн зөвшөөрөлтэй бүртгэлтэй гэх ч цахим болон цаасан бүртгэл судалгаагүй, хүүхэд хамгааллын бодлого байхгүй, суралцах орчин муу, бүрэн дунд боловсрол олгох стандарт шаардлага хангахгүй байж сургалтын ажиллагаа явуулдаг нь тогтоогджээ. Хичээл заадаг гэх боловч ерөнхий боловсролын сургууль болон багштай хамтран ажиллах гэрээгүй байсан гэх.
ХАНДИВЫН МӨНГӨНИЙ ЗАРЦУУЛАЛТ ХААЛТТАЙ, ОРЧИН НӨХЦӨЛ НЬ ХҮҮХДЭД АЮУЛТАЙ БАЙЖЭЭ
Илэрсэн ноцтой зөрчлүүдээс ганцхан жишээ дурдахад, Налайх дүүрэгт үйл ажиллагаа явуулдаг “Оюуны орчин” христийн сүм нь хаанаас санхүүжилт авдаг нь тодорхойгүй. Дотуур байранд байрлаж байгаа 19 хүүхдээс нэг нь Ховд аймагруу явсан гэх боловч байрнаас хэзээ гарч явсан, ар гэрт нь хүлээлгэж өгсөн талаар огт бүртгэлгүй байжээ. Мөн дотуур байранд хүүхдийг байрлуулахдаа төлбөр авдаггүй гэх боловч эцэг, эхтэй нь байгуулсан гэрээнд 300 000 төгрөг тушааснаар гэрээ хүчин төгөлдөр болно гэж заасан. Үүгээр зогсохгүй тухайн мөнгийг хаана, ямар дансанд байршуулдаг талаарх бүртгэл байхгүй, хандивын мөнгөөр үйл ажиллагаа явуулдаг гэх боловч хандивын бүртгэл, хэрхэн зарцуулсан талаарх санхүүгийн мэдээлэл байхгүй байсан аж.
Хамгийн ноцтой нь тус байгууллагын угтах өрөөнд хутга мэс ил, 3 давхрын тагт шалгүй, онгорхой, хүүхдийн унтлагын өрөөний цонхны тавцан дээр отвёрк ил байрлаж байсан, шалны зарим хэсэг цөмөрсөн, гадна орчин төмрийн хог хаягдал ихтэй зэрэг зөрчил илрүүлжээ.
Энэ бол хүүхэд байрлахад эрсдэл өндөр, хүүхдийн аюулгүй байдлыг хангаж ажилладаггүй гэдгийг нотлох ганцхан байгууллагын жишээ.
Мөн ихэнх шашны байгууллагууд галын аюулгүй байдлыг хангаж ажилладаггүй, цахилгаан байгууламжийг дүрмийн дагуу угсраагүй, хүнсний аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн шаардлага хангахгүй зэрэг зөрчилтэй байжээ.
Бүр нэр бүхий сүмд 1 нас 7 сартайгаас 5 насны 9 хүүхдийг цэцэрлэг, өдөр өнжүүлэх хэлбрээр байрлуулж байсан ноцтой зөрчил ч илэрчээ.
Үүнээс үзэхэд, сүм хийд байгуулах зөвшөөрөл олгохдоо хүүхэд хамгааллын стандарт, шаардлага тавьдаг байхаар хуульчлан зохицуулах шаардлагатай байна. Түүнчлэн, хүүхдэд ерөнхий боловсролын суурь мэдлэг зайлшгүй эзэмшүүлсний дараа шашны сургуульд суралцах асуудлыг зохицуулж, хүүхэд өөрөө зөв шийдвэр гаргах нас, сэтгэлзүйн хөгжилтэй холбоотойгоор 14-15 наснаас эхлэн шашны сургуульд суралцаж, шашны номлол, үйл ажиллагаанд хамрагдах хууль эрхзүйн зохицуулалт хийх нэн шаардлагатайг харуулж байна.
Энэ бүхэн эцэстээ Үндэсний аюулгүй байдалтай холбогдож болохыг дараа дараагийн сурвалжилга мэдээллээрээ хүргэх болно. Шашны байгууллагууд бага насны хүүхдүүдэд боловсрол олгож байгаа нэрийдлээр нөлөөлөх нь хожим ямар хор уршигтай, улс орны дархлаа гээд олон асуудлыг хөндөж болох юм.
Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн зорилго нь Үндсэн хуулиар баталгаажуулсан хүний эрх, эрх чөлөө, нийтийн болон үндэсний ашиг сонирхол, үндэсний болон хүн төрөлхтний аюулгүй байдлыг гэмт халдлагаас хамгаалахад оршдог.