Одоогоос 200 гаруй жилийн өмнө амьдарч байсан хувилгаад болох "Өвгөн Гэсэр лам" хэмээн олноо өргөмжлөгдсөн Цэвээн-Арашийн Чүлтэмжамц, түүний баруун гарын шавь, цорж Аграмба Р.Санжжав нарын занданшуулсан шарил Архангай аймгийн Цахир сумын нутагт Содномдаржаа уулын оройд залаатай байдаг гэдэг.
Цахир сум нийслэлээс 700 гаруй км-ын зайтай. Өндөр уулсаар хүрээлэгдсэн, далайн түвшнээс дээш 1200 метрт өргөгдсөн, хүйтэн сэрүүн уур амьсгалтай нутаг. Хүн ам нь цөөн, ааш аяг нь нутгархаг, найман настай балчираас наян настай буурай нь хүртэл сүсэг бишрэл өндөртэй. Ихэнх нь мал аж ахуй эрхэлж амьдралаа залгуулдаг бол үлдсэн хэсэг нь зам дагуу дэлгүүр, цайны газар ажиллуулдаг.
Сүүлийн жилүүдэд Монгол орны өнцөг булан бүрээс сүсэгтэн олон уг шүтээнийг зорин очих болсон. Тэр хэрээр бэлчээр нутаг тахлагдан, урин дулаанд сүсэгтнүүдийн хөл ихэсдгээс хогон овоо босдог тухай шүүмжилцгээж байна. Энэ талаар тус тойргоос УИХ-д гарсан УИХ-ын гишүүн О.Алтангэрэлээс лавлахад Архангай аймаг болон Цахир сумын удирдлагууд “Гэсэр багшийг” зорих аялал, жуучлалд анхаарч, шинэ санал, санаачилга гаргах хэрэгтэй байна. Сумын удирдлагууд асуудалд хойрго хандаж байна гэх хариултыг өгсөн юм.
Уг суварга Цахир сумын Хан-Уул багийн нутагт байрлах Содномдаржаа уулын бэлд байрладаг.
Ташрамд дуулгахад, уг суварга байрлах Содномдаржаа уулыг тойруулан хашаа татсан байх агаад уг хашаа руу орох иргэд 5 мянган төгрөг төлдөг. Эх сурвалжийн өгүүлснээр өнгөрсөн жилийн төлбөр 102 сая төгрөг хүрсэн гэх ба тэр мөнгөөр уг газрыг тордох, тохижуулан хамгаалах ажил хийгээгүйгээр үл барам гурил будаахан авч малчдад тараасан гэх мэдээлэл байна. Яагаад юуны учир аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх алтан боломжоо ашигла гэж төр засгаас уриалаад байхад сумын Засаг дарга Б.Баасантогтох, ИТХ-ын дарга В.Баттөр энэ мэт цаг нөхцөөн нэр зүүсэн байдлаар асуудалд хандаад байна вэ. Аймгийн Засаг дарга Б.Цэрэннадмид ч асуудалд анхаарлаа хандуулах цаг нь болсныг сонордуулъя.
Энэ асуудлыг Цахир сумын удирдлагад энэ зун явж ирээд хэлсэн дэ хөөрхий тамын замтай тохижилт байхгүй санхүүжилт байхгүй гэдэг юм билээ