Иргэд их хурлын гишүүдийг сонгохдоо өөрийг нь төрд төлөөлж, өмнөөс нь үзэл бодлыг илэрхийлж, өгөөжтэй сайн хууль батална, санаачилна бас боловсруулна гэж итгэдэг байх. Байх гэхийн учир итгэж боломгүй этгээдүүр УИХ-ын танхим дүүрчих гээд байгаад л байгаа юм. Тухайлбал, Ховдын Засаг даргаар аижллаж байсан Э.Болормаа. Залуухан халуухан бүсгүйг сонгохдоо баруун бүсийнхэн чамбай, чадварлагт нь итгэж найдсан нь гарцаагүй. Басхүү манайхан Засаг арга нараа сонгохдоо сайн. Итгэл хүлээлгэдэг гэх юм уу даа. Хийсэн ажил санаачилсан төсөл нь нүдэн дээр орон нутагт өрнөж, басхүү унаж байгаа нь илхэн байдаг болохоор тэр.

Гэтэл итгээд сонгоод явуулсан төлөөлөл нь эргээд сонсох нь ээ хууль бусаар хууль тогтоох байгууллагад шургалсныг, итгэл эвдэж элдэв гэмт үйл хийснийг сонсоод буцаая гэхнээ санасанаар болохгүй. Болохгүй гэхээсээ илүүтэй болгох сонирхолгүй байдаг бололтой.

Тухайлбал, УИХ-ын гишүүн Э.Болормаа Сонгуулийн тухай хуулийн 58 дугаар зүйл болон гадаадын 100 хувийн хөрөнгө оруулалттай байгууллага болон гадаадын санхүүжүүлэлттэй байгууллага, төрийн удирдлагын байгууллагуудаас хандив авахыг хориглоно гэдэг зүйл заалтыг зөрчсөн. Хачирхалтай нь Үндэсний аудитын газар ч энэ асуудал дээр ямар ч тодорхой шийдвэр гаргаагүй, цаг алдсан. УИХ ч анхаарал тавихгүй өнөөг хүрлээ. Тэрбээр сонгуулийн үеэр хууль бус хандив авсан нь ил болсон. Тодруулбал, гадаадын хөрөнгө оруулалттай “Ханбогд эксплорэйшн” ХХК-аас 30 сая төгрөгийн хандив авсан нь Аудитын шалгалтаар ил болсон. 

Ямартай УИХ-ын гишүүн Э.Болормааг хуулийн байгууллагаас шалгаж, ердөө л арваад хоногийн өмнө хэрэг нь прокурор руу шилжсэн. Харин УИХ-ын Э.Болормаа  Ховд аймаг руу хэргийн харьяаллаа шилжүүлсэн гэх сураг дуулдлаа. Түүний эл үйлдлийг хэргээ нуун дарагдуулах, эсвэл шийдвэрлэгдэхгүй өнгөрөөх боломж хайж байж гэж хардаж болно. Нөгөөтэйгүүр түүний хандив авсан “Ханбогд эксплорэйшн” ХХК нь зөвхөн Завхан аймагт төдийгүй Өмнөговь аймагт XV-018269 - 18269 кодтой 5343.36 га хайгуулийн лиценз эзэмшдэг гэсэн.

Тэр ч утгаараа нэр бүхий иргэд Монгол Улсын хэмжээнд ухаж, ашиглах боломжтой бүхий л байрлалд эзэн суух гэсэн гадаадын захиалгаар, нөлөөгөөр УИХ-ын гишүүнээр сонгогдож Үндэсний аюулгүй байдалд заналхийлж байж болзошгүй байна. Хуулийн дагуу түүнийг эгүүлэн тат гэх шаардлагыг тавьсаар байгаа юм. Харин УИХ энэ талаар таг чиг суусаар...

Эцэст нь тэмдэглэхэд хууль бус аргаар хууль тогтоох байгууллагад шургалсан хууль тогтоогчид итгэх итгэл ч алга. Хууль бусаар хууль тогтоох байгууллагад оржээ гэсээр байхад таг суух хууль тогтоох байгууллагад найдах найдвар ч  алга даа.

З.УРСГАЛ