Г.Орчлон
Г.Орчлон - Сэтгүүлч
2022-05-31 • 1м унших

Дэлхийд жил бүр 4,5 сая их наяд тамхийг хэрэглэж 8 сая хүн амь насаа алдан эдийн засагт 2 их наяд ам долларын хохирол учирч байна. 1.1 тэрбум тамхины хэрэглээтэй хүмүүс байгаа нь цар тахлын хэмжээнд байгааг харуулсан хэвээр байна. Дэлхийн 135 гаруй орноос 63 оронд 13-15 насны хүүхдүүдийн тамхины хэрэглээ нэмэгдэж хууль эрх зүйн орчин сул байгаа орнуудад чиглэсэн тамхины үйлдвэрийн аргууд өөрчлөгдөн зах зээлд өмнө ашиглагдаж байгаагүй шинэ бүтээгдэхүүн нийлүүлэх зэргээр дэлхийн ахиц дэвшилд саад болж байна. 2019 онд дэлхий даяар 8,67 сая гаруй хүн нас барсны 6,53 сая нь эрэгтэй, 2,14 сая нь эмэгтэйчүүд эзэлж байна. Нас баралтын тал хувь нь Хүний хөгжлийн индекс  (ХХИ) өндөр оноотой  орнуудад тохиолдсон байна. Үүнээс харахад  өнөөдөр тамхины хэрэглээ илүүтэй байгаа  ХХИ багатай орнуудад нас баралт ирэх жилүүдэд нэмэгдэх төлөвтэй байна. Мөн эмэгтэйчүүд, түүний дотор өсвөр насны охидын тамхины хэрэглээ ихсэх хандлагатай байна. Монгол улсын хувьд тамхины хэрэглээ өндөр улс орны тоонд орж 2019 онд хийсэн судалгааны дүнгээс үзэхэд насанд хүрэгчдийн 24.2%  нь эрэгтэйчүүдийн 43.7%, эмэгтэйчүүдийн 5.3% нь тамхи татдаг. 13-15 насны сурагчдын 14% нь тамхи татаж байна. НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөр, ДЭМБ-аас хамтран 2021 онд хийсэн ”Тамхины хяналтын суурь конвецийн хөрөнгө оруулалтын үйл ажиллагааны эдийн засгийн загварчлал”-ын үр дүнгээс харахад Монгол Улс эрүүл мэндийн салбарын нийт зардлын 8.7 хувийг тамхи, түүнээс үүдэлтэй өвчин эмгэгийн эмчилгээ, оношлогоонд зарцуулж байна. Мөн түүнчлэн манай улс батлан хамгаалах салбартаа 275 тэрбум төгрөгийг жилд зарцуулж байхад тамхинаас үүдэлтэй эдийн засагт үзүүлэх дарамт түүнээс 3.5 дахин их буюу 875 тэрбум төгрөгийг зарцуулж байна гэсэн тооцоолол гарсан нь асар өндөр зардал болохыг харуулж байна. 
 
Энэ жил Дэлхийн тамхигүй өдрийг  “Тамхи бидний хүрээлэн буй орчинд аюул учруулж байна”  гэсэн сэдвийн дор тэмдэглэж байна. Тамхи тариалах, үйлдвэрлэх, ашиглах нь  ус, хөрс, далайн эрэг, хотын гудамж талбайг химийн бодис, хог хаягдал, тамхины иш, тэр дундаа хуванцар, электрон тамхины хог хаягдлаар хордуулсаар байна. Тогтвортой байдлын санаачилгад хандивлах, өөрсдийн гаргасан байгаль орчны стандартыг тайлагнах замаар бүтээгдэхүүнээ ногооноор угаах, байгаль орчинд үзүүлэх хор хөнөөлийг бууруулах гэсэн тамхины салбарын  оролдлогод автахгүй байхыг сануулж байна.

  • Тамхи тариалалтад зориулж  жил бүр 200 000 га талбайг сүйтгэн 600 сая модыг тайрч, 22 тэрбум литр ус зарцуулж байгаа нь хүн амын, эмзэг бүлгийн хүн амын ундны усны нөөцийг барагдуулж байна.
  • 84 сая тонн нүүрсхүчлийн давхар исэл ялгаруулж агаар мандлыг бохирдуулдаг.
  • 4.5 их наяд тамхины иш хог болон үлдэж газрын хөрсөнд 10 жил задралгүй үлдэж 7000 гаруй хорт бодис газрын хөрсөнд шингэдэг.

Тамхины үйлдвэрлэл байгаль орчныг сүйтгэж ашиг олж байгаа тул байгаль орчныг сүйтгэсэнд хариуцлага тооцож, хог хаягдал, хохирлыг барагдуулах, зардлыг нөхөн төлүүлэх шаардлагатай байна. Тамхи, тамхины хог хаягдал бүр бидний оршин тогтнох нөөцийг барагдуулж 3 төрлийн хүлэмжийн хий ялгаруулж агаарыг бохирдуулж байна.
 
Бүх төрлийн тамхи эрүүл мэнд болон байгаль орчинд хортой.
БҮХ төрлийн тамхинаас татгалзаж эрүүл мэнд, байгаль орчноо хамгаалъя.

ЭНЭ МЭДЭЭНД ӨГӨХ ТАНЫ ҮНЭЛГЭЭ?
Like 0 Хаха 0 0 Буруу 0 Гайхмаар 0 Харамсалтай 0 Хөөрхөн

Холбоотой мэдээ

Нийт сэтгэгдэл (0)
Улс төр
С.Билэгсайхан: 1990 онд ХҮНИЙ ШУНАЛ төр засаг, МОНГОЛ УЛСЫН дээр гарна гэдгийг л тооцоолоогүй
5 цагийн өмнө • 1м унших
Сэдвийн мөрөөр
Улсын өмнөөс ураны асуудлыг шийдэгч Ё.Отгонбаяр та нуувчнаасаа гарах болоогүй юу?
5 цагийн өмнө • 1м унших
Улс төр
ДУНДГОВЬ: Аварга малчин З.Гэрэлчулуунд “АЛТАН УНАГА” шагнал гардууллаа
2025-05-15 • 1м унших
Улс төр
УИХ-ын гишүүн Э.Болормаа зөвхөн баруун бүс төдийгүй говийн аймгийн газрыг наймаалцсан уу?
2025-05-12 • 1м унших
Улс төр
Дундговь аймгийн Засаг дарга С.Мөнхчулуун УБ-ДУА-ӨМА чиглэлийн авто замыг дөрвөн эгнээ болгох зайлшүй шаардлагатай байгааг онцлон хэллээ
2025-05-12 • 1м унших
Улс төр
"НОГООН ДУНДГОВЬ" ТӨСЛИЙН ХҮРЭЭНД НОГООН БАЙГУУЛАМЖ, ГАЗАР ТАРИАЛАНГИЙН ТЕХНОЛОГИЙН СУРГАЛТ ЗОХИОН БАЙГУУЛЖ БАЙНА
2025-05-07 • 1м унших
Шууд
НЭГДСЭН ҮНДЭСТНИЙ БАЙГУУЛЛАГЫН МОНГОЛ ДАХЬ СУУРИН ТӨЛӨӨЛӨГЧ ЯАП ВАН ХЕЙРДЭН ГУЯАНЫ ТӨГӨЛД МОД ТАРИЛАА
2025-05-05 • 1м унших
Сэдвийн мөрөөр
Хуулийн байгууллагын нэрийг барьж СЭТГҮҮЛЧИЙГ ДАРАМТАЛЖЭЭ
2025-05-05 • 1м унших
Шууд
Дэлхийн хэвлэлийн эрх чөлөөний өдөр тохиож байна
2025-05-03 • 1м унших
Шууд
ДУНДГОВЬ АЙМГИЙН “E-SPORT”-ЫН АВАРГА ШАЛГАРУУЛАХ ТЭМЦЭЭН БОЛЖ БАЙНА
2025-05-03 • 1м унших
Шууд
ДУНДГОВЬ АЙМГИЙН “МАНДАЛЫН ХУРД – 2025” ХАВРЫН БҮСИЙН ХУРДАН МОРИНЫ УРАЛДААН БОЛЖ БАЙНА
2025-05-03 • 1м унших
Шууд
Бороо, гал, химийн бодист тэсвэртэй зэвэрдэггүй гангын үйлдвэр нээгджээ
2025-04-30 • 1м унших
Улс төр
“ХӨДӨӨГИЙН СЭРГЭЛТ-ШИНЭ ДУНДГОВЬ” АЯЛАЛ ЖУУЛЧЛАЛЫН САЛБАРЫН ЗӨВЛӨЛДӨХ УУЛЗАЛТ БОЛЛОО
2025-04-30 • 1м унших
Ярилцлага
"Багш, эмч, инженер гэх мэт 170 орчим нээлттэй ажлын байр зарлаж байна"
2025-04-29 • 1м унших
Шууд
Богдхан ууланд гарсан түймрийн голомтыг бүрэн унтраажээ
2025-04-29 • 1м унших
Сэдвийн мөрөөр
"Монцемент" компанийн ажилтан учир битүүлгээр амиа алдсан ноцтой хэрэг гарчээ    
2025-04-28 • 1м унших
Сэдвийн мөрөөр
"УБДС" ТӨХК-ийн захирал Ц.Амарсанаа төрийн өмчит компани дээр ураг садан, ах дүүгийн модоо цэцэглүүлж байна
2025-04-28 • 1м унших
Сэдвийн мөрөөр
УИХ-ын гишүүн Р.Сэддорж Тэргүүн Шадар сайд болохын тулд Л.Гантөмөрийг "мөргөх үү"
2025-04-28 • 1м унших
Шууд
Төрийн айчлалыг мартагдуулсан ГЭРГИЙ
2025-04-28 • 1м унших
Шууд
Т.МАРГАД-ЭРДЭНЭ: Бүдүүлэг зангаа шаардлага тавьж байна гээд андуурч, эндүүрчихсэн
2025-04-28 • 1м унших
Улс төр
УИХ-ын дарга Д.Амарбаясгалан генералуудыг хүлээн авч хүндэтгэл үзүүллээ
2025-04-28 • 1м унших
Шууд
Өнөөдөр Монгол Улсад генерал цол бий болсны 81 жилийн ой тохиож байна
2025-04-28 • 1м унших
Улс төр
БНСУ-ын Үндэсний Ассамблейн дарга Ү Вон Шиг тэргүүтэй төлөөлөгчид “Их Хуралдай” танхимтай танилцлаа
2025-04-28 • 1м унших
Улс төр
БНСУ-ын Үндэсний Ассамблейн дарга бараалхлаа
2025-04-25 • 1м унших
Улс төр
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн Бүгд Найрамдах Чех Улсад хийх төрийн айлчлал эхэллээ
2025-03-10 • 1м унших
Улс төр
Цэцэрлэг барих тендерийг “ханцуйны наймаа” болгов уу?
2025-03-10 • 1м унших
Шууд
Сүхбаатар аймгийн Асгат, Эрдэнэцагаан суманд гарсан хоёр хээрийн түймрийг унтраахаар ажиллаж байна
2025-03-10 • 1м унших
Улс төр
УБТЗ-аар 2025 онд тээвэрлэх ачааны асуудлыг энэ 7 хоногт хэлэлцэж байна
2025-03-10 • 1м унших
Улс төр
КОНЦЕСС, ТЕНДЕРЭЭР ХӨЛЖСӨН САЙД С.БЯМБАЦОГТ ХОВДОД ГАНЦААРАА ЭЗЭН СУУХААР УЛАЙРЧ БАЙНА
2025-02-25 • 1м унших
Шууд
"Чанд манах эрдэм" гэр бүл судлалын академийн нээлт боллоо
2025-02-24 • 1м унших
Бүгдийг үзэх
Сэдвийн мөрөөр
1900 хүүхдийг хохироож, аюулгүй байдалд нь заналхийлж буй Д.Бат-Эрдэнэ гэж хэн бэ?
2024-04-09 • 1м унших
Улс төр
Г.Ундармаа сонгуульд нэр дэвшихээр, багаа бүрдүүлж эхэлсэн үү?
2022-11-18 • 1м унших
Улс төр
Г.Тэмүүлэн: Орон сууцны урьдчилгаа төлбөрийг даатгалын баталгаагаар шийдвэрлэх боломжтой болно
2022-11-18 • 1м унших
Сэдвийн мөрөөр
Дамжингийн Бат-Эрдэнийн шунал хүүхдүүдийн нар үзэх эрхийг хаав
2024-04-23 • 1м унших
Улс төр
С.Янжинсүрэн: Ковидыг барьж, барьж алдах үед өрөөндөө ороод, хаалгаа түгжээд уйлж байсан
2022-10-03 • 1м унших
Гадаад мэдээ
Ахмад геологич: Дайны үлдэгдэл дээр боссон геологийн салбар Монголын хөгжилд түүхэн гавьяатай
2022-07-26 • 1м унших
Улс төр
Монголчууд аюулт өвчин биш архины өмнө хүчин мөхөстөж байна
2022-11-21 • 1м унших
Улс төр
Хүчит шонхор, Дэнжийн 1000 захад борлуулагдаж буй махны үнэ
2024-04-24 • 1м унших
Улс төр
“Шинэ сэргэлтийн бодлого”-ын төслүүдэд 39 мянган инженер, техникийн ажилтан шаардлагатай байгаа гэв
2022-11-26 • 1м унших
Ярилцлага
А.Амарбаясгалан болон түүний 3 хүүг байртай болгохоор хандивын аяныг үргэлжлүүлж байна
2024-02-24 • 1м унших
Шууд
ОРГОДОЛ ЭТГЭЭДИЙГ БАРИВЧИЛЖ, МӨРДӨН ШАЛГАХ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛЖ БАЙНА
2024-06-21 • 1м унших
Шууд
ЭНЭ ЗУНЫ ШОУГ ЗУГААТАЙ БОЛГОЁ
2024-06-23 • 1м унших
Улс төр
Баян-Өлгий аймгийн Засаг дарга А.Камелият нарт шүүхээс ял оноолоо
2024-09-24 • 1м унших
Сэдвийн мөрөөр
Даатгалын компанийн далд “жор”
2024-09-25 • 1м унших
Сэдвийн мөрөөр
Сайд Л.Энх-Амгалан, Б.Жавхлан нар цонхгүй, агааржуулалтгүй сауны барилгыг 1.5 тэрбум төгрөгөөр худалдан авчээ
2024-10-08 • 1м унших
Сэдвийн мөрөөр
ХОВДЫГ ЦӨЛМӨГСӨД: ХОВДЫН ДАРГА НАРЫН ЖОРЛОНГИЙН БИЗНЕС
2024-10-05 • 1м унших
Сэдвийн мөрөөр
Ховдын Ардчилсан нам Шинжааны хужаа нараас их хэмжээний санхүүжилт авчээ
2024-10-08 • 1м унших
Сэдвийн мөрөөр
Ховдын АН шүүхээр ял шийтгүүлсэн гэмт хэрэгтнүүдээ нэр дэвшүүлжээ
2024-10-09 • 1м унших
Сэдвийн мөрөөр
Ховдын АН-ын дэд дарга З.Эрхбаярын хэргүүдийг хуулийн байгууллага шалгаж дуусаагүй
2024-10-08 • 1м унших
Шууд
СЭРЭМЖЛҮҮЛЭГ: ӨНӨӨДӨР ДУУ ЦАХИЛГААНТАЙ ААДАР БОРОО ОРНО
2024-06-19 • 1м унших
Бүгдийг үзэх