CHECK.MN
CHECK.MN - Сэтгүүлч
2022-05-31 • 1м унших

Дэлхийд жил бүр 4,5 сая их наяд тамхийг хэрэглэж 8 сая хүн амь насаа алдан эдийн засагт 2 их наяд ам долларын хохирол учирч байна. 1.1 тэрбум тамхины хэрэглээтэй хүмүүс байгаа нь цар тахлын хэмжээнд байгааг харуулсан хэвээр байна. Дэлхийн 135 гаруй орноос 63 оронд 13-15 насны хүүхдүүдийн тамхины хэрэглээ нэмэгдэж хууль эрх зүйн орчин сул байгаа орнуудад чиглэсэн тамхины үйлдвэрийн аргууд өөрчлөгдөн зах зээлд өмнө ашиглагдаж байгаагүй шинэ бүтээгдэхүүн нийлүүлэх зэргээр дэлхийн ахиц дэвшилд саад болж байна. 2019 онд дэлхий даяар 8,67 сая гаруй хүн нас барсны 6,53 сая нь эрэгтэй, 2,14 сая нь эмэгтэйчүүд эзэлж байна. Нас баралтын тал хувь нь Хүний хөгжлийн индекс  (ХХИ) өндөр оноотой  орнуудад тохиолдсон байна. Үүнээс харахад  өнөөдөр тамхины хэрэглээ илүүтэй байгаа  ХХИ багатай орнуудад нас баралт ирэх жилүүдэд нэмэгдэх төлөвтэй байна. Мөн эмэгтэйчүүд, түүний дотор өсвөр насны охидын тамхины хэрэглээ ихсэх хандлагатай байна. Монгол улсын хувьд тамхины хэрэглээ өндөр улс орны тоонд орж 2019 онд хийсэн судалгааны дүнгээс үзэхэд насанд хүрэгчдийн 24.2%  нь эрэгтэйчүүдийн 43.7%, эмэгтэйчүүдийн 5.3% нь тамхи татдаг. 13-15 насны сурагчдын 14% нь тамхи татаж байна. НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөр, ДЭМБ-аас хамтран 2021 онд хийсэн ”Тамхины хяналтын суурь конвецийн хөрөнгө оруулалтын үйл ажиллагааны эдийн засгийн загварчлал”-ын үр дүнгээс харахад Монгол Улс эрүүл мэндийн салбарын нийт зардлын 8.7 хувийг тамхи, түүнээс үүдэлтэй өвчин эмгэгийн эмчилгээ, оношлогоонд зарцуулж байна. Мөн түүнчлэн манай улс батлан хамгаалах салбартаа 275 тэрбум төгрөгийг жилд зарцуулж байхад тамхинаас үүдэлтэй эдийн засагт үзүүлэх дарамт түүнээс 3.5 дахин их буюу 875 тэрбум төгрөгийг зарцуулж байна гэсэн тооцоолол гарсан нь асар өндөр зардал болохыг харуулж байна. 
 
Энэ жил Дэлхийн тамхигүй өдрийг  “Тамхи бидний хүрээлэн буй орчинд аюул учруулж байна”  гэсэн сэдвийн дор тэмдэглэж байна. Тамхи тариалах, үйлдвэрлэх, ашиглах нь  ус, хөрс, далайн эрэг, хотын гудамж талбайг химийн бодис, хог хаягдал, тамхины иш, тэр дундаа хуванцар, электрон тамхины хог хаягдлаар хордуулсаар байна. Тогтвортой байдлын санаачилгад хандивлах, өөрсдийн гаргасан байгаль орчны стандартыг тайлагнах замаар бүтээгдэхүүнээ ногооноор угаах, байгаль орчинд үзүүлэх хор хөнөөлийг бууруулах гэсэн тамхины салбарын  оролдлогод автахгүй байхыг сануулж байна.

  • Тамхи тариалалтад зориулж  жил бүр 200 000 га талбайг сүйтгэн 600 сая модыг тайрч, 22 тэрбум литр ус зарцуулж байгаа нь хүн амын, эмзэг бүлгийн хүн амын ундны усны нөөцийг барагдуулж байна.
  • 84 сая тонн нүүрсхүчлийн давхар исэл ялгаруулж агаар мандлыг бохирдуулдаг.
  • 4.5 их наяд тамхины иш хог болон үлдэж газрын хөрсөнд 10 жил задралгүй үлдэж 7000 гаруй хорт бодис газрын хөрсөнд шингэдэг.

Тамхины үйлдвэрлэл байгаль орчныг сүйтгэж ашиг олж байгаа тул байгаль орчныг сүйтгэсэнд хариуцлага тооцож, хог хаягдал, хохирлыг барагдуулах, зардлыг нөхөн төлүүлэх шаардлагатай байна. Тамхи, тамхины хог хаягдал бүр бидний оршин тогтнох нөөцийг барагдуулж 3 төрлийн хүлэмжийн хий ялгаруулж агаарыг бохирдуулж байна.
 
Бүх төрлийн тамхи эрүүл мэнд болон байгаль орчинд хортой.
БҮХ төрлийн тамхинаас татгалзаж эрүүл мэнд, байгаль орчноо хамгаалъя.

ЭНЭ МЭДЭЭНД ӨГӨХ ТАНЫ ҮНЭЛГЭЭ?
Like 0 Хаха 0 0 Буруу 0 Гайхмаар 0 Харамсалтай 0 Хөөрхөн

Холбоотой мэдээ

Нийт сэтгэгдэл (0)
Шууд
Маргаашнаас сурагчдын бие даалтын долоо хоног эхэлнэ
16 цагийн өмнө • 1м унших
Шууд
ГОВИЙН БҮСИЙН АНХДУГААР ЖЮҮ ЖИЦҮГИЙН АВАРГА ШАЛГАРУУЛАХ “DUNDGOBI-OPEN 2025” ТЭМЦЭЭН
16 цагийн өмнө • 1м унших
Шууд
Скүүтер, мопед, цахилгаан дугуйг замын хөдөлгөөнд оролцохыг хориглолоо
17 цагийн өмнө • 1м унших
Эдийн засаг
Бөөрөлжүүт ЦС-ын 150 МВт-ын хүчин чадалтай II блок эрчим хүч нийлүүлж эхэллээ
17 цагийн өмнө • 1м унших
Гадаад мэдээ
Австрийн тал Оросын эсрэг хоригийг дэмжлээ
17 цагийн өмнө • 1м унших
Сэдвийн мөрөөр
Хохирогч охины ээж дахин ноцтой зураг дэлгэлээ
2025-10-18 • 1м унших
Гадаад мэдээ
Наран дээр 87 дэлбэрэлт болжээ
2025-10-17 • 1м унших
Шууд
102 аппликэйшнээр зөрчил мэдээлсэн иргэнд торгуулийн 10-20 хувийг олгоно
2025-10-17 • 1м унших
Улс төр
Д.АМАРБАЯСГАЛАН УИХ-ЫН ДАРГААС ЧӨЛӨӨЛӨГДЛӨӨ
2025-10-17 • 1м унших
Улс төр
Хамгийн богино хугацаанд бүрэн эрхээ хэрэгжүүлсэн Ерөнхий сайд
2025-10-17 • 1м унших
Улс төр
Г.Занданшатарын Засгийн газар 123 дахь хоногтоо огцорлоо
2025-10-17 • 1м унших
Шууд
С.Бямбацогт сайдын 59.9 тэрбум төгрөгийг тендерийн ХУЛГАЙ
2025-10-17 • 1м унших
Шууд
Мөрдөн шалгах ажиллагаанаас оргон зайлсан этгээдийг баривчлан цагдан хорих арга хэмжээ авлаа
2025-10-17 • 1м унших
Шууд
“ЦООХОР ИРВЭС ХАМГААЛАХ ОЛОН УЛСЫН ӨДӨР”
2025-10-17 • 1м унших
Улс төр
ЧУУЛГАНЫ ХУРАЛДААН ЭХЭЛЛЭЭ
2025-10-17 • 1м унших
Улс төр
УИХ-ын чуулганы ирц бүрдэлгүй хүлээсээр 24 цаг боллоо
2025-10-17 • 1м унших
Шууд
БАГА НАСНЫ ХҮҮХЭДТЭЙ АЛБАН ХААГЧДАА УЯН ХАТАН НӨХЦӨЛӨӨР АЖИЛЛУУЛАХЫГ УРИАЛЛАА
2025-10-17 • 1м унших
Шууд
ДУНДГОВЬ АЙМГИЙН ЗАСАГ ДАРГА ИРГЭДТЭЙ УУЛЗАЖ, САНАЛ ХҮСЭЛТИЙГ ХҮЛЭЭН АВЛАА
2025-10-17 • 1м унших
Шууд
ӨНӨӨДӨР ДЭЛХИЙН ХҮНСНИЙ ӨДӨР
2025-10-17 • 1м унших
Улс төр
Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн Бүгд Найрамдах Энэтхэг Улсад хийсэн төрийн айлчлал өндөрлөлөө
2025-10-17 • 1м унших
Шууд
Өдөрт 25-30 залилах гэмт хэрэг бүртгэгдэж байна
2025-10-17 • 1м унших
Шууд
МЭДЭГДЭЛ
2025-10-17 • 1м унших
Улс төр
Д.АМАРБАЯГАЛАНЧӨЛӨӨЛӨГДӨХ ХҮСЭЛТЭЭ ӨГЛӨӨ
2025-10-16 • 1м унших
Шууд
2 настай хүүгийн шүүх шинжилгээний дүгнэлт гарчээ
2025-10-16 • 1м унших
Улс төр
Ц. Сандаг-Очир: Ерөнхий сайдыг огцруулах эсэхийг эцсийн байдлаар УИХ-аар хэлэлцүүлэн эцэслэнэ
2025-10-16 • 1м унших
Улс төр
ТББХ: Ерөнхий сайд Г.Занданшатарыг огцруулахыг гишүүдийн олонх буюу 86.4 хувь нь дэмжсэнгүй
2025-10-16 • 1м унших
Улс төр
УИХ гишүүн Б.Энхбаярт мэдэгдэл, хүсэлт хүргүүллээ.
2025-10-16 • 1м унших
Улс төр
ТББХ: Ерөнхий сайдыг огцруулах эсэх асуудлыг үргэлжлүүлэн хэлэлцэнэ
2025-10-16 • 1м унших
Улс төр
АЛБАН ТУШААЛЫН ТӨЛӨӨХ ДАЙН
2025-10-16 • 1м унших
Шууд
ТӨРИЙН БОЛОН ОРОН НУТГИЙН ӨМЧИЙН НЭГДСЭН ЦАХИМ СИСТЕМИЙН СУРГАЛТ
2025-10-16 • 1м унших
Бүгдийг үзэх
Сэдвийн мөрөөр
1900 хүүхдийг хохироож, аюулгүй байдалд нь заналхийлж буй Д.Бат-Эрдэнэ гэж хэн бэ?
2024-04-09 • 1м унших
Улс төр
Г.Ундармаа сонгуульд нэр дэвшихээр, багаа бүрдүүлж эхэлсэн үү?
2022-11-18 • 1м унших
Улс төр
Г.Тэмүүлэн: Орон сууцны урьдчилгаа төлбөрийг даатгалын баталгаагаар шийдвэрлэх боломжтой болно
2022-11-18 • 1м унших
Улс төр
С.Янжинсүрэн: Ковидыг барьж, барьж алдах үед өрөөндөө ороод, хаалгаа түгжээд уйлж байсан
2022-10-03 • 1м унших
Сэдвийн мөрөөр
Дамжингийн Бат-Эрдэнийн шунал хүүхдүүдийн нар үзэх эрхийг хаав
2024-04-23 • 1м унших
Гадаад мэдээ
Ахмад геологич: Дайны үлдэгдэл дээр боссон геологийн салбар Монголын хөгжилд түүхэн гавьяатай
2022-07-26 • 1м унших
Улс төр
Монголчууд аюулт өвчин биш архины өмнө хүчин мөхөстөж байна
2022-11-21 • 1м унших
Улс төр
Хүчит шонхор, Дэнжийн 1000 захад борлуулагдаж буй махны үнэ
2024-04-24 • 1м унших
Улс төр
“Шинэ сэргэлтийн бодлого”-ын төслүүдэд 39 мянган инженер, техникийн ажилтан шаардлагатай байгаа гэв
2022-11-26 • 1м унших
Ярилцлага
А.Амарбаясгалан болон түүний 3 хүүг байртай болгохоор хандивын аяныг үргэлжлүүлж байна
2024-02-24 • 1м унших
Шууд
ОРГОДОЛ ЭТГЭЭДИЙГ БАРИВЧИЛЖ, МӨРДӨН ШАЛГАХ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛЖ БАЙНА
2024-06-21 • 1м унших
Шууд
ЭНЭ ЗУНЫ ШОУГ ЗУГААТАЙ БОЛГОЁ
2024-06-23 • 1м унших
Улс төр
Баян-Өлгий аймгийн Засаг дарга А.Камелият нарт шүүхээс ял оноолоо
2024-09-24 • 1м унших
Сэдвийн мөрөөр
Даатгалын компанийн далд “жор”
2024-09-25 • 1м унших
Сэдвийн мөрөөр
Сайд Л.Энх-Амгалан, Б.Жавхлан нар цонхгүй, агааржуулалтгүй сауны барилгыг 1.5 тэрбум төгрөгөөр худалдан авчээ
2024-10-08 • 1м унших
Сэдвийн мөрөөр
Ховдын АН-ын дэд дарга З.Эрхбаярын хэргүүдийг хуулийн байгууллага шалгаж дуусаагүй
2024-10-08 • 1м унших
Сэдвийн мөрөөр
ХОВДЫГ ЦӨЛМӨГСӨД: ХОВДЫН ДАРГА НАРЫН ЖОРЛОНГИЙН БИЗНЕС
2024-10-05 • 1м унших
Сэдвийн мөрөөр
Ховдын Ардчилсан нам Шинжааны хужаа нараас их хэмжээний санхүүжилт авчээ
2024-10-08 • 1м унших
Сэдвийн мөрөөр
Ховдын АН шүүхээр ял шийтгүүлсэн гэмт хэрэгтнүүдээ нэр дэвшүүлжээ
2024-10-09 • 1м унших
Шууд
СЭРЭМЖЛҮҮЛЭГ: ӨНӨӨДӨР ДУУ ЦАХИЛГААНТАЙ ААДАР БОРОО ОРНО
1 Жилийн өмнө • 1м унших
Бүгдийг үзэх